Veel lichamelijke klachten hangen samen met of worden versterkt door spanning en stress. Dat kan variëren van lichte klachten, zoals af en toe hoofdpijn, tot meer serieuze klachten die je dagelijks functioneren fors kunnen belemmeren. Voorbeelden hiervan zijn slaapproblemen, een continue opgejaagd gevoel, hyperventilatie, paniekaanvallen, nek- en rugpijn of buikklachten.
Zeker als er langdurig spanning in je lijf is, kan dit klachten geven die je niet direct kunt herleiden. Lastig is dat, niet in de laatste plaats voor ons hoofd, die wil snappen hoe iets komt en het graag zo snel mogelijk op wil lossen…
Laat me je even meenemen in een klein stukje theorie over spanningsopbouw:
GEVAAR EN ACUTE STRESS
Stress en gespannenheid zijn niet te voorkomen; de wereld is niet perfect én is onvoorspelbaar. Bovendien is stress van oorsprong nuttig; het helpt je om gevaar te zien en hierop te anticiperen. Iedereen herkent wel de spanning in je lijf als gevolg van een min of meer acuut ‘gevaar’: je ziet die auto erg hard op je af komen rijden (bijna lichamelijk letsel), enorme deadline op je werk (veeleisend, oncontroleerbaar) of je huissleutels kwijt zijn (verlies). De adrenaline giert door je lichaam, je krijgt het warm, gaat zweten, je hart klopt sneller, je ademhaling versnelt. Kortom: je staat in de actiemodus. Het is, om in oertermen te spreken, tijd om te vechten of te vluchten! Je springt op tijd weg voor die auto, werkt gefocused door om je deadline te halen, of gaat op zoek naar je sleutels (en als je slim bent: bedenkt een goede opbergplek voor volgende keer 😉). Na deze toestand van hoge spanning volgt idealiter een periode van ontspanning. Over het nut en de noodzaak van ontspanning na ALLE SOORTEN van inspanning, schreef ik een ander blog.
NORMAAL GEWORDEN OVERSPANNING
Veel vaker dan met acute stress, hebben we echter te maken met langer aanhoudende hoge spanning. Ook dit kan in eerste instantie nodig zijn om te kunnen functioneren. Denk aan het omgaan met ziekte, langdurig mantelzorg leveren of je doelen op werkgebied verwezenlijken. Als een hoge spanning lang aanhoudt en onvoldoende wordt afgewisseld met ontspanning, wennen we aan deze overspanning. Ons lichaam past zich aan en het valt ons niet meer op. Dat is op zich handig, want zo kunnen we nog even door. Maar zonder gevolgen is het niet. Langdurige hoge spanning in ons lijf en hoofd betekent dat het deel van het autonome zenuwstelsel dat ons in actie zet -het sympatisch zenuwstelsel- eigenlijk continu overactief is. En dat het deel dat ons helpt om te herstellen en tot rust te komen -het parasympatische deel- niet of nauwelijks aan bod komt. Deze onbalans in autonome activiteit kan op den duur leiden tot diverse klachten en aandoeningen.
Het kan ook zijn dat je een fijn en energiek leven hebt; alles lijkt goed te gaan en er is geen echte stress. En toch voel je je niet ontspannen. Of, na een heftige periode in je leven is het al een tijd rustiger. Waar komt dan toch die onrust vandaan en waarom gaan je klachten niet over?
SPANNING BOUWT ZICH OP
Een aantal punten zijn hierbij belangrijk om te weten:
- Spanning bouwt zich op door nare én leuke gebeurtenissen (verhuizing, nieuwe baan of een druk sociaal leven);
- Spanning verdwijnt niet zomaar uit ons lijf, ook niet als de stress-uitlokkende factor geen rol meer speelt;
- Deze onnodige ‘restspanning’ valt niet direct op. We zijn tenslotte zo gewend aan de manier waarop we denken, reageren, ademen en bewegen, dat we overbodige spanning daarin niet opmerken.
Je kunt je voorstellen dat deze overbodige spanning een voedingsbodem is voor allerlei klachten. En dat het dus ook niet zo eenvoudig is om je klachten 1-op-1 aan spanning te linken. Wil je meer lezen over spanningsopbouw? Lees dan mijn blog hierover.
Dat betekent gelukkig niet dat we er niets aan kunnen doen. Integendeel!
CHECK JE SPANNINGSNIVEAU
Het begint bij het herkennen en erkennen van een mogelijke samenhang tussen je klachten en een en te hoge, en wellicht onnodige, spanning. Vaak weet ons lijf al veel eerder dat er iets mis is dan wijzelf: ons lijf liegt niet. Signalen kunnen op diverse manieren tot uiting komen: lichamelijk (een bekend voorbeeld zijn gespannen schouders), cognitief (zoals veel piekeren), emotioneel (bijvoorbeeld snel geïrriteerd zijn) of in je gedrag (denk aan minder activiteiten ondernemen).
Het ademen raakt bij een hoge spanning ook bijna altijd verstoord. Soms merk je dat duidelijk in bijvoorbeeld een hoge of snelle ademhaling, hyperventilatieklachten of een strak gevoel rondom de borst. Maar het kan ook zijn dat je niet direct iets aan je ademhaling merkt; voor jou is deze manier van ademen gewoon geworden.
Via onderstaande button kom je op eenvoudige wijze te weten hoe hoog jouw spanningsniveau is en of jouw ademhaling mogelijk verstoord is. Door het invullen van twee vragenlijsten krijg je een indicatie of er mogelijk sprake is van een onnodige hoge spanning bij jou, welke samen zou kunnen hangen met jouw klachten.
Dus wil je weten hoe het met jouw spanningsniveau gesteld is? Klik dan HIER
Reactie plaatsen
Reacties